Zakat adalah satu bentuk ibadah yang dianjurkan oleh agama Islam. Ia merupakan sebagai satu bentuk pengorbanan dan pemberian kepada mereka yang memerlukan. Ada dua jenis zakat yang wajib dibayar oleh umat Islam iaitu zakat fitrah dan zakat mal.
Zakat fitrah adalah sejenis zakat yang wajib dibayar oleh setiap orang Islam yang berumur baligh. Ia perlu dibayar apabila menjelang hari raya Aidilfitri. Zakat fitrah mempunyai jumlah amaun yang tetap dan ia hendaklah dibayar menggunakan makanan yang dianggap paling istimewa di kawasan berkenaan. Contohnya, jika di sebuah tempat ia adalah beras, maka yang perlu dibayar ialah beras.
Sebaliknya, zakat mal adalah sejenis zakat yang wajib dibayar oleh orang yang mempunyai kekayaan melampaui had. Zakat mal ialah jumlah wang yang dikenakan ke atas kekayaan yang dimiliki. Ia bergantung pada jenis kekayaan yang dimiliki, sama ada ia adalah emas, perak, simpanan wang, stok barangan, harta milik, dan sebagainya. Ia hendaklah dibayar sekali setiap tahun. Jumlah amaun yang perlu dibayar turut bergantung kepada jenis harta yang dimiliki.
Perbezaan antara kedua-dua zakat ini juga terletak pada jenis makanan yang digunakan untuk membayar zakat fitrah. Sebagai contoh, zakat fitrah hendaklah dibayar dengan makanan yang dianggap paling istimewa di kawasan berkenaan, manakala zakat mal hendaklah dibayar dengan jumlah tunai yang bergantung kepada jenis kekayaan yang dimiliki.
Zakat fitrah juga dikenakan ke atas individu yang berumur baligh sahaja. Sedangkan zakat mal, ia tidak dikenakan kepada individu sahaja, tetapi juga kepada syarikat, badan bukan kerajaan, dan sebagainya. Dengan kata lain, zakat mal tidak terhad hanya kepada individu semata-mata.
Kedua-dua jenis zakat ini juga mempunyai fungsi yang berbeza. Zakat fitrah bertujuan untuk membantu orang yang memerlukan, manakala zakat mal bertujuan untuk menyedarkan umat Islam tentang berkongsi harta dengan orang lain.
Selain itu, zakat fitrah juga boleh diberikan kepada orang lain. Zakat mal pula tidak boleh diberikan kepada orang lain. Ia hendaklah diserahkan kepada orang yang berhak menerima zakat mal sahaja.
Kesimpulan
Jadi, zakat fitrah dan zakat mal adalah dua jenis zakat yang wajib dibayar oleh umat Islam. Mereka adalah berbeza kerana jumlah amaun yang perlu dibayar, jenis makanan yang digunakan untuk membayar zakat fitrah, serta fungsi yang ingin dicapai dengan membayarnya. Zakat fitrah juga boleh diberikan kepada orang lain, manakala zakat mal tidak boleh diberikan kepada orang lain.
